New York, Sept 16 @11:00 am
A do te Pranohet Shkodra ne mes Kryeqyteteve boterore te fotografise ? Nje sfide e bukur hapet kete jave ne Paris per shtepine Marubi.
Kuratorja e talentuar franceze Silvie Le Ray do te argumentoje kontributin e Marubit ne historine boterore te zhvillimit urban, duke e bere Shkodren pjese te kryeqyteteve boterore te fotografise. Parisi, kryeqyteti historik i fotografise qe prej shpikjes ne France te kesaj teknike revolucionare me 1820; klishete e rralla te Luis Daguerre më 1839 te fiksuara ne celuloid do te joshnin Europen e boten mbare te arshivonte bardhe e zi urbanizmin ne shperthim.
Vjena, Roma, Firencja, Gjeneva, Athina do ta ndiqnin Parizin ne kete aventure eksituese dhe po keshtu do te bente Kajro, Algjeri, Jeruzalemi apo Belo Horizontes[1] ne pjese te tjera te botes. Fale ketij trendi shenohet zhvillimi urban dhe evolucioni i tij ne kohe. Kel Kodheli alias Marubi do ta sillte tekniken qe ne filimin e saj, me 1920, ne Shqiperi dhe me metoden e stilin franceze ku ishte shkolluar do te fotografonte evolucionin e qytetit e tij. Katedralja e shkodres e perfunduar ne vitin 1865 do te demtohej e restaurohej disa here dhe te do te ruhej ne celuloid fale kujdesit te fotografit te famshem shqiptar. Mbi kete baze e ne keto gjurme kuratorja Silvie Le Ray, e apasionuar pas Shqiperise ka marre persiper ta fuse Shkodren ne kryeqytetet boterore te fotografise. Në nje kolekiumin ndërkombëtar – si udhëtim retrospektiv në një numër qytetesh në Europë dhe në botë – qe hapet këtë javë në Paris, Shkodra terheq syrin, megjithese emri i saj jo gjithmone shqiptohet sakte. Fotografia e sapolindur u dha shansin një numri qytetesh të konfirmonin dhe të përhapnin në mbarë botën famën e urbanizimit e të civilizimit të tyre. Kjo mardhenie e ndersjellte mes fotografise dhe qyteteve qe e perqafuan ate perben këndvështrimin origjinal të kolekiumit: Kryeqytetet e fotografisë.
Në këtë listë, sa precize, aq dhe të lakmuar të qyteteve që meritojnë labelin kryeqytet i fotografisë, shfaqet papritmas si një sfidë: Shkodra, që pretendon të radhitet në listën e tyre. Mision mëse delikat për kuratoren franceze, Silvi Le Ray, e cila do të mbrojë në referatin e saj veçantinë dhe kontributin e Shkodrës në historinë botërore të fotografisë. Se shpejti thelbi i argumentit te kuratores Silvi Le Ray dhe te rejat me te fundit nga takimi nderkombetar i Kryeqyteteve te fotografise ne KBP [1] Brazil